Ka Kam Kaba Kongsan Ban Pynduh Ïa Ka Jingbym Ïoh Ki Khynnah Ïa Ka Bam Kaba Tei

Shillong: Ha une u Risaw, ka India ka la rakhe ia ka Rashtriya Poshan Maah 2024 kaba 7, u bnai uba long kyrpang na ka bynta ka jingai jingtip bad ki sienjam shaphang ka jingioh ia ka bam kaba tei, ka bynta kaba kongsan kaba ngi hap ban peit bha ka dei ka jingai kiwei kiwei ki jait bam. Ka jingpynkylla ia ka jingai bam ia ki khyllung na ka jingai buin sha ka jingai kiwei kiwei ki jait bam ka kynthup ia ki bam kiba jem bad kiba kham eh bad ka long kaba donkam bha na ka bynta ka jingpynbeit ia ka jingeh kaba don ha India kaba iadei bad ka jingbym ioh ki khynnah ia ka bam kaba tei. Ka jingai kiwei kiwei ki bam kam dei tang shaphang ki jingbam; ka dei ka jingpynthikna ba ki khynnah ki ioh ia ki jingtei met bapher bapher ha ka por kaba biang, kaba buh ia ka nongrim jong ka jingim kaba koit ba khiah bad kaba seisoh. Namar ka jingai tang ka dud kam lah ban pyndap ia ki jingdonkam jong ka met jong ki khynnah ba dang heh dang san, ka World Health Organization (WHO) ka la ai jingmut ban sdang ai ia ki jait jingbam kiba tei ia ka met bad kiba shngain naduh ba dang 6 bnai ka rta ha ryngkat ka jingbteng jong ka jingai buin haduh ynda la dap 2 snem ne hadien kane ruh.

Ka jingai kiwei kiwei ki jait bam ka long kaba kongsan na ka bynta ka jabieng, ka jingheh ka met bad ka jinglah ban ialeh pyrshah ia ki jingpang. Ki sakhi katkum ka jingstad science shaphang ka jingtei ia ka jabieng ki pyni ba hapoh ar snem ba la kha, ka jingheh jong ka jabieng ka kiew palat 100%.

Kumjuh, ha u snem ba nyngkong, ka jingkhia jong ki khyllung ka kiew jan lai shah. Kumta ka jingai kiwei kiwei ki bam ka long kaba kongsan na ka bynta ka jingtei ka jabieng bad ruh ha ka jingiada na ka jingrit met ki khynnah – kaba ju ktah ia jan iwei na man ki lai ngut ki khynnah kiba hapoh san snem ka rta ha India. Ka jingduna ka jingtei met ki khynnah kaba kynthup ia ka jing samah, ka jingduna ka jingkhia ka met ka lah ban ktah ia ka jinglong ka met bad ka jabieng jong ki khynnah ba dang heh dang san. Kum ban shu kdew ki jingwad bniah ki pyni ba ki khynnah ba rit met ki lah ban kham duna ha ki jingpule, ki jingsngewthuh bad ka ioh ka kot haba ki la heh.

Shuh shuh, ka jingai kiwei kiwei ki bam ka long kaba donkam ban tei ia ka met kaba lah ban ialeh pyrshah ia ki jingpang. Ka iarap ban iada na ki jingpang iabit kum ka jingpynhiar, ki jingpang pynhiar mynsiem bad ki jingbym iahap ia ki jait bam bapher bapher, kiba ju jia bha ha ki khynnah. Ki ar snem ba nyngkong ha ka jingim jong ki khynnah ki long ka por kaba kongsan bha ha kaba ka jingioh ia ka bam kaba tei ka lah ban kyntiew ia ka jingheh jingsan, ka jingsngewthuh bad ka jinglah ialeh pyrshah ia ki jingpang wat ia ki pateng ban wan ruh. Kane ka dei ka por kaba kongsan bha ha kaba ka jingioh ia ka bam kaba bun vitamin, ka lah ban don ka jingktah kaba heh ha ka jingim jong ki khynnah.

Watla ka long kaba kongsan, ka jingai kiwei kiwei ki jait bam ha India ka long kaba duna bha. Ki jingtip kiba ioh na ki khana samari ha ka ri halor ka koit ka khiah jong ki longiing ka pyni ba ka don ka jing duna ha ka jingai kiwei kiwei ki jait bam ia ki khynnah bad ngi dei ban peit bha ia kane ban ialeh pyrshah ia ka jing duna ka jingkhia met. Ka dei hangne ba ka jingpeit bniah ka tnad Women and Child Development ia ka jingai kiwei kiwei ki jait bam hapoh ka Rashtriya Poshan Maah (National Nutrition Month) 2024, ka la long kum u mawmer ha ki kam jong ka India kiba iadei bad ka koit ka khiah.

Kane ka ialam ia ngi sha ka jingkylli: Kaei ba ngi lah ban leh ban kyntiew ia ka jingpdiang ia ka jingai kiwei kiwei ki jait bam ia ki khynnah rit ha India?

Kaba nyngkong bad kaba kongsan tam na ka bynta ka jingjop jong ka jingai ia kiwei kiwei ki jait bam ka dei ka jingai ia ki bam kiba tei met khamtam ha ka por ba ki khynnah ki dang don hapdeng hynriew bnai bad ar snem ka rta. Ki rukom bam ba iar jong ka India ki wanrah shibun ki lad ki lynti kiba iahap bha ia ki khynnah rit. Ki jait bam tynrai kum ki khichdi bad daliya, ki long kiba suk ban pynkhreh bad ki dei kiba bun ki jintei met. Kum ban shu kdew, ka Ragi banana porridge ka dei kaba bun bha ia ka iron bad calcium katba ka Bajra Khichdi ka don ki mineral bad vitamin. Ki rukom treikam ka tnad Women and Child Development na ka bynta ka Mission Poshan 2.0 ki ban jur halor ka jingkyntiew ia ka rukom bam ‘ba bun bynta’ bad ka jingbam ia ki soh, ki jhur, ki krai bad kiwei kiwei ki jait bam kiba pahuh ha ki jaka sah jong ki briew, kiba tei ia ka met bad kiba iahap bad ki jinglong jingman ha kine ki jaka. Ka jingwanrah biang ia ki rukom bam tynrai na ka bynta ki khynnah rit kiba ioh na ki bam kiba don ha ki jaka bapher bapher bad ki ba jem dor ka lah ban pynthikna ba ki khynnah ki ioh ia ka bam kaba pynbiang lut ia ki jingdonkam jong ka met bad kaba kyrshan ia ka jingheh jingsan jong ki.

Ha kaba ar, ka jingpyndonkam ia ki rynsan ha ka imlang sahlang ban ai ia ki khubor katkum ka jingstad science ka lah ban long ka rukom treikam kaba biang bha ban wanrah ia ka jingkylla ha ka rukom pyrkhat bad ka rukom im. Ka jingai jingmut ka WHO ban sdang ai ia kiwei kiwei ki jait bam hadien ba la dap hynriew bnai ki khyllung ka iahap bha bad ka rukom ‘Annaprashan’ kaba hyndai, kaba long ruh kum u mawmer ha ka deiriti jong ka India. Da kaba ithuh ia ka jingkongsan jong ka jingai kiwei kiwei ki jait bam, ka tnad Women and Child Development ka kyntiew ia ka jingrakhe ia ka Annaprashan Divas kum ka jingrakhe ha ka imlang sahlang ba pynlong da ki nongtrei Anganwadi ha kylleng ka ri ban iasyllok ia ki kmie bad ki briew shaphang ka jing kongsan jong ka jingai ki jait bam bapher bapher ia ki khynnah rit. Ka jingpyndonkam ia ki jingnang jingstad tynrai bad ki rukom im ha ka imlang sahlang na ka bynta ka jingai jingtip katkum ka jingstad science ka dei ka rukom treikam kaba biang tam ban kyntiew ia ka jingpdiang ia ki rukom ai bam kiba iarap bha ia ki khynnah khyllung.

Ha kaba lai, ban pynthikna ba baroh ki khynnah rit ki ioh ia ka bam kaba tei ia ka met, ka long kaba donkam bha ban pyndonkam ia ki prokram jong ka Sorkar kiba la don lypa. Ka Supplementary Nutrition Program (SNP) jong ka tnad Women and Child Development ka pynbiang ia ki Take-Home Rations (THR) bad Hot Cooked Meals (HCM) ia ki khynnah kiba hapdeng hynriew bnai bad hynriew snem ka rta, bad kane ka iarap bha ia ki longiing, khamtam kito kiba dang duna ka ioh ka kot, ba kin ioh ia ki bam kiba tei ia ka met jong ki khynnah khyllung.

Ha kaba saw, haba kyntiew ia ki bam kiba tei ia ka met, ka long ruh kaba donkam ban iada ia ki khynnah na ki jingbam kai, khamtam kito kiba bun ka khlein, ka shini bad ka mluh. Ki jingbam kai kum ki biskit, ki chips, ki namkeen, instant noodles, ki umsoh bad kiwei kiwei ki la long shi bynta jong ki bam ba ki khynnah ki bang bha. Shuh shuh, ki jingbam khyllung kiba iaid iew bha ki la iakynduh jingeh na ka National Commission for Protection of Child Rights namar ka jingbun ka shini, khamtam kito kiba die bha ha India. Kumta kam long kaba lyngngoh ba ka jingiaid iew ki jingbam kai ha India ka la kiew na u snem sha u snem. Ki jingshem katkum ka jingstad science ki pyni ba ka jingai ia kine ki jait bam bym tei ia ka met ka lah ban ialam sha ka jingsngaid palat, bad ka jingpang shini kiba wanrah ia ki jingpang bapher bapher katba dang iaid ki snem. Kumta ka long kaba donkam bha ban ai jingtip shaphang ki jingktah jong kine ki jait jingbam kai bad ruh ban pynshlur ia ki kmie ki kpa ba kin ai da ki jingbam kiba tei ia ka met. Ngi lah ban leh ia kane da kaba ai jinghikai ha ka imlang sahlang, ki media campaign bad ka jingiashim bynta ki nongai jingsumar bad kito kiba trei na ka bynta ka koit ka khiah ha ka imlang sahlang kiba lah ban iasyllok bad ki kmie ki kpa shaphang ki rukom ai bam kiba iahap.

Ha kaba kut, ka jingai ia kiwei kiwei ki bam ka dei ka bynta kaba heh jong ka Poshan Maah 2024 kaba 7 kaba peit ia kane ka bynta jong ka jingioh ki kmie bad ki khynnah ia ka bam kaba tei. Da kaba kyntiew ia ki rukom im kiba don nongrim ha ki jingshem, ka jingpyndonkam ia ki rukom tynrai kum ka Annaprashan, ka jingai ia ki rukom pynkhreh ia ki bam kiba suk ban ioh bad kiba jem dor bad ka jingiada ia ki khynnah na ki jingbam kai, ka India ka lah ban jam shaphrang ha ka jingiakhun jong ka ban pynduh jait ia ka jingrit met. Ki sienjam jong ka Sorkar ha ryngkat ka “Jan Andolan” lane ka jingiatreilang ki paidbah, ka lah ban pynthikna ba baroh ki khynnah ki ioh ia ka bam kaba tei kaba ki donkam ban kiwei shaphrang bad kane kan buh ia ka nongrim kaba skhem ia ka ri.

Nongthoh: Dr. Ananya Awasthi ka dei ka nongwad bniah ha ki kam kiba iadei bad ka koit ka khiah ki paidbah bad ruh ka director jong ka Anuvaad Solutions – ia kaba la saindur ban pynkylla ia ki jingshem katkum ki jingstad science sha ki sienjam polisi.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *